Tijdens de zomer van 1944 onthulde een kleine vierwieler nieuwe perspectieven voor de auto. Zijn eerste roeping was militair getint, maar na de demobilisatie veroverde hij snel de harten van de avontuurlijk ingestelde burgers.


We schrijven 1940. Het Amerikaanse leger, dat altijd tot in de puntjes is uitgerust, heeft nood aan een vernieuwende vierwieler. Hij moet compact zijn, makkelijk te transporteren, hij moet plaats bieden aan vier GI’s, en vooral: hij moet elke hindernis aankunnen. ELKE hindernis! 135 bedrijven krijgen een voorstel in de bus om een aanbesteding uit te werken. Maar de tijd dringt, en dus krijgen zij amper 49 dagen om een rijdend prototype met een 4×4-transmissie te ontwikkelen dat zal worden gebruikt voor verkenningsopdrachten. Twee ambitieuze constructeurs nemen de handschoen op: Willys-Overland en Bantam. Voor de laatste, die op de rand van het faillissement balanceert, is het de gok van de laatste kans. Zo heeft Bantam niet eens een ingenieur in huis. Gelukkig kan het een freelancer overtuigen om gratis voor hen te werken. Dat blijkt een ingenieuze zet want het is het project van deze vrijwilliger, dat de naam BRC (Bantam Reconnaissance Car) krijgt en op amper twee dagen werd uitgetekend, dat door de US Army wordt geselecteerd.

Mysterieuze naam

Maar er rijst al snel een probleem: het op sterven na dood zijnde Bantam mist de productiecapaciteit om de bestelling van de Amerikaanse regering in te vullen. Dit blijkt uiteindelijk zeer belangrijk voor de geschiedenis van de Jeep, want op slag krijgen Willys en Ford een licentie. Zij mogen niet alleen mee de BRC bouwen, maar zij krijgen ook het privilege om alle verbeteringen aan te brengen die zij noodzakelijk vinden. Hierbij levert Willys uiteindelijk het beste werk af en wordt zo officieel de constructeur van de Jeep. Tegelijk is er nog een laatste belangrijk detail te onthouden dat tot de mythe van het merk is gaan behoren. Zo voert Willys een aanpassing uit die door de Ford-ingenieurs is aangereikt: de voorste grille met zeven verticale openingen. De eeuwige signatuur van Jeep is geboren!

Maar waar komt de naam Jeep vandaan? Het is een groot mysterie waarover de historici zich ook nu nog het hoofd breken. Voor sommigen is het de samentrekking van de letters GP (voor ‘General Purpose’ of ‘Government Purpose’), wat zich in het Engels laat uitspreken als ‘dji-pi’. Zou kunnen. Voor anderen is het een verwijzing naar Eugène The Jeep, de gezel van Popeye. Deze dierlijke stripfiguur was klein en beweeglijk. Hij verplaatste zich door de tijd en door de ruimte en loste de onmogelijkste problemen op. Dan is de link met de auto snel gemaakt. Nog anderen beweren dan weer dat ‘jeep’ de specifieke term was waarmee de US Army-technici alle voertuigen aanduidden – van tractoren tot bombardementsvliegtuigen – die nog niet officieel waren goedgekeurd voor het gebruik.

Veel speculaties dus, maar zeker is dat de auto in 1941 zichzelf op een spectaculaire manier presenteerde door de trappen op te rijden van het Capitool in Washington. Toen een journalist de chauffeur naar de naam vroeg van deze wonderlijke machine antwoordde die: ‘It’s a jeep’. De term vond al snel ingang bij het grote publiek en bij de soldaten. Vandaar ook dat Willys in 1943 besliste om de naam te beschermen via een copyright.

Eeuwig icoon

Omdat de Jeep een symbool is van de Bevrijding zullen zijn looks zich voor altijd in het geheugen griffen. Zijn mythische vormen breiden hun legende ook uit tot ver buiten het slagveld, want deze militaire carrière is slechts het begin. Zo willen ook de burgers, die onder de indruk zijn van zijn iconografie en zijn all-terrainkwaliteiten, snel hun Jeep. Zij kopen eerst de militaire versies aan die ze in de legerstocks op de kop kunnen tikken, maar Willys voelt snel het commercieel potentieel aan en lanceert in 1945 de eerste CJ, wat staat voor Civilian Jeep. Dat blijkt het begin van een mooi verhaal en van een zachte evolutie die vandaag is uitgemond in de Wrangler. Vergissen is niet mogelijk: de look van de actuele generatie is nog altijd nauw verwant met de originele Willys en een Jeep laat zich nog altijd van bij de eerste oogopslag herkennen. Of moeten we zeggen dé Jeep, want terwijl de Wrangler het archetype is van het merk, behoort hij nu tot een familie die al snel groter werd.

Eerste SUV

Het mag gezegd worden: de Jeep vond een concept uit waarvan de populariteit nu al 20 jaar in de lift zit: de SUV. Terwijl de SUV tegenwoordig gedefinieerd wordt als een ‘4×4-voertuig met een utilitair en luxueus comfort’, zeg maar een opgewaardeerde 4×4, verscheen het eerste voertuig in dit genre inderdaad al in 1948 op de markt. De Jeepster was immers de chique, verlaagde, cabrioversie van de CJ en bedoeld voor een cliënteel dat op zoek was naar iets anders. Maar toegegeven: dit was slechts een aangepast concept met een rustieke basis. In 1963 lanceerde Jeep de eerste echte SUV en de eerste echt luxueuze 4×4: de majestueuze Wagoneer. Een naam die in de loop van dit jaar trouwens zal terugkeren en – net zoals toen – de meest luxueuze SUV in het Jeepgamma zal sieren.

Drukke 80e verjaardag

Bij Jeep laat men deze 80e verjaardag niet onopgemerkt voorbijgaan. Zo wordt de Grand Wagoneer waarover we het daarnet nog hadden lang niet de enige nieuwigheid van het jaar. Oordeel zelf: na de charismatische en langverwachte Gladiator, de pick-up die enkele weken geleden werd gelanceerd, krijgen we nog de nieuwe Grand Cherokee, een herlaadbare hybride versie 4Xe van de Wrangler en een upgrade van de Compass, de Europese bestseller van het merk. Voor Jeep impliceert de onvermijdelijke overstap naar elektrisch niet dat het DNA wordt opgeofferd, want zowel op de Renegade, de Compass, de Wrangler en al wat volgt is de elektrische motor van het hybride systeem een integrerend onderdeel van de 4×4-transmissie. Er wordt dus niet geraakt aan het avontuurlijk DNA dat de legende van het merk mee tot stand hielp komen. Men zegge het voort!

Tenslotte pakt Jeep ook uit met de speciale ‘80th Anniversary’-versies van de Renegade, de Compass, de Wrangler en de Gladiator. Naast de herdenkingslogo’s met het silhouet van de Willys onderscheiden zij zich ook door hun specifieke interieurs, waardoor deze edities potentiële collectors worden. De Jeeps 80th Anniversary krijgen ook een extra uitrusting waarover we hier niet in detail kunnen gaan. Daarom enkel de verwijzing naar de nieuwe 8,4 tot 10,1 inch touchscreens al naargelang het model. Schermen die, bij het opstarten, allemaal dezelfde niets verhullende boodschap zullen weergeven: ‘Since 1941’.

Altijd in topvorm

Nu Jeep zijn 80e verjaardag viert, is het merk dynamischer dan ooit. Beter nog: het verbetert elk jaar zijn eigen records. In tien jaar tijd en profiterend van de aandacht voor een autosegment dat het zelf gecreëerd heeft, vervijfvoudigde Jeep zijn sales naar meer dan 1,5 miljoen stuks in 2020. Zodat het met vertrouwen uitkijkt naar de komende 80 jaar. Dat doet het binnen de nieuwe autogigant (Stellantis). Jeep is er een van de sterkste pijlers en zijn oer-solide reputatie gaat de wereld rond. Heerlijk toch, een dergelijke topconditie op je 80e!

Members Only freelance reporter

Comments are closed.