De hoogdagen van de minirok

De jaren 60. Nooit eerder kende de wereld zoveel veranderingen op amper een decennium tijd: de eerste man op de maan, de Beatles, de minirok en de fantastische vrouwenemancipatie. Of hoe blote benen een veel groter statement kunnen maken dan u misschien denkt!

Vandaag neemt amper iemand nog aanstoot aan een (jonge) vrouw in een kort rokje of short met de knieën bloot. Integendeel! Ook deze zomer vieren vrouwenbenen weer hoogtij als vanouds. Aanbeden, afgekeurd of aanstootgevend: de minirok is ondertussen onmisbaar geworden in de garderobe van de moderne fashionista.

Dat was echter niet altijd zo. Het lievelingsitem van de babyboomers werd werkelijk uitgespuwd door de ‘koningin’ van de vrouwelijke elegantie: Coco Chanel. De bekende ontwerpster, die ervoor bekend stond nooit een blad voor de mond te nemen, had een bloedhekel aan het stuk: ‘Met alle designers heb ik ruzie gemaakt over die korte jurken. Wie toont er nu de knieën! Het is ongepast. De knie, dat is een gewricht, het is lelijk, waarom zou je dat laten zien (…) Als iedereen dat begint te doen, hebben we nergens zin meer in’, zei ze in 1969. Hoewel Chanel tijdens het interbellum de modewereld op zijn kop had gezet door het vrouwelijke silhouet te bevrijden van het korset, kon ze het fenomeen van de minirok absoluut niet volgen. Mocht ‘la grande Mademoiselle’ vandaag zien hoe Karl Lagerfeld eveneens voor het korte rokje opteerde om de iconische, tijdloze tweed blazer van het huis Chanel een verjongingskuur te geven, zou ze zich vast omdraaien in haar graf…

Beenvrijheid

Wie denkt aan de eerste minirok, denkt aan twee ontwerpers: de Britse Mary Quant en de Franse André Courrèges. Het waren zij die voor het eerst de minirok, een modefenomeen dat volledig in het straatbeeld ontstond, op de modekaart zetten. Het lijkt erop dat de Engelse de eerste was om de revolutionaire minirok (die niet lager mag komen dan een vijftiental centimeter onder het zitvlak om zo genoemd te mogen worden) te koop aan te bieden vanaf 1962 rond King’s Road en Carnaby Street. Haar idee bestond erin om de rechte rok van een mantelpakje simpelweg in te korten. In tegenstelling tot André Courrèges, die de minirok opnam in zijn couturecollecties, was Quant’s versie betaalbaar, praktisch en daardoor al snel een publiekslieveling. De Engelse ontwerpster vertelde later dat ze de minirok vooral voor zichzelf had ontworpen ‘zodat ze makkelijker achter de bus zou kunnen lopen’. Al snel begon ze ook haar vriendinnen en vriendinnen van vriendinnen te kleden, die het erg grappig, en vooral provocerend vonden, om hun benen te laten zien. Ze zegt ook dat ze haar idee haalde bij de (erg) korte strandjurken die ze had gespot in Saint-Tropez. Een ding staat vast: haar creatie sloeg in als een bom. ‘De minirok was voor de jonge Engelse vrouwen van Swinging London een manier om zich vrij te vechten en te rebelleren, maar ook om zichzelf een zekere sensualiteit en toegang tot seksualiteit toe te eigenen (NVDR-de anticonceptiepil werd in 1962 in Engeland gelegaliseerd). ‘Wie een minirokje aantrok, kon al meteen op de afkeuring van haar ouders rekenen!’, vertelt socioloog Laurent Cotta, verantwoordelijke van de afdeling hedendaagse mode bij het Musée Galliera.

Tijdloos

De eerste boegbeelden en ambassadrices van de minirok waren modellen Jean Shrimpton en Twiggy. Hun namen zeggen u vandaag misschien niet veel meer, maar zij waren de eerste, en misschien wel de enige supermodellen met dezelfde status als een Claudia Schiffer, Cindy Crawford of Naomi Campbell. Zij waren dé gezichten van de jaren 60.

Sommige landen zoals Nederland, die het kledingstuk veel te provocerend vonden, probeerden alles om de minirok te verbieden – zonder resultaat. In Italië mochten vrouwen in minirok de kerken niet binnen.

Op dat moment maakte André Courrèges samen met zijn vrouw Coqueline van het Parijse couturehuis promotie voor de minirok (en de broek) met hun architecturale, futuristische mode: iconische collecties die met hun geometrische vormen en overvloed aan wit menig ontwerper zouden inspireren. Vanaf 1965 toonde Courrèges verschillende erg korte couturelooks, waarin een glansrol was weggelegd voor de minirok. Brigitte Bardot, Françoise Hardy en France Gall bouwden mee aan de mythe. ‘Of de minirok nu in het Londense straatbeeld of op de Parijse catwalks ontstond,’, benadrukt Laurent Cotta, ‘het kledingstuk werd geboren tijdens een periode die opriep tot gelijkheid … en dat terwijl het waarschijnlijk het meest ongelijke kledingstuk is dat er maar bestaat, het moeilijkst om te dragen want het vereist een perfect recht silhouet.’

Vandaag is de minirok heel wat minder aanstootgevend en gaat ze op in het landschap. Bijna alle meisjes hebben een jeans minirokje in hun kledingkast. Ook deze zomer is de minirok weer terug in alle vormen en maten, van uitlopende tot geplooide modellen. Het stuk komt en gaat in de prêt-à-porter en zelfs in sommige haute-couture-collecties.

De tijdloze minirok is dus uitgegroeid tot een klassieker voor alle seizoenen: in de zomer met een paar ballerina’s, in de winter met een paar rijlaarzen, ondoorzichtige panty’s of leggings voor een wat minder sexy look. Toch worden er ook vandaag nog jonge vrouwen in minirok op straat belaagd door mannen van alle leeftijden die hen op niet erg subtiele wijze proberen te benaderen. Zij zijn het nog altijd niet afgeleerd … zelfs in de 21^ste eeuw.