Sinds mensenheugenis valt het voorrecht op de mooiste juwelen toe aan koningen, maar nergens anders ter wereld werd zo gretig van dit privilege gebruikgemaakt als in India. Ook vandaag nog blijven deze juwelen met hun vergane glorie juweliers inspireren … en dan al zeker de mythische Golconda-diamanten.


De geschiedenis van de mooiste diamanten ter wereld is nauw verbonden met die van de maharadja’s en andere vorsten van het Indiase subcontinent. Het land, dat al sinds de Oudheid bekendstaat voor zijn onuitputtelijke voorraden edelstenen, bracht door de eeuwen heen de weelderigste heersers ter wereld en de meest duizelingwekkende dynastieën van maharadja’s, radja’s en nabobo’s voort. In het prachtige boek ‘Maharajas’ Jewels’ (uitgegeven door Assouline) ontrafelen historici Katherine Prior en John Adamson de geschiedenis van deze koningen en hun juwelen vanaf de 15e eeuw. Dat is de periode tussen de opkomst van het Mogolrijk en het uitsterven van de Indiase monarchieën 400 jaar later. Het boek staat vol foto’s van ongelooflijke juwelen, van mannen met Golconda-diamanten, Mogoljade, robijnbollen, gegraveerde smaragden en fijne parels die zo zeldzaam zijn dat je er duizelig van wordt. Ook even benadrukken dat in India juwelen magische krachten hebben en deel uitmaken van het leven – van de geboorte tot de dood. Ze brengen geluk of ongeluk, beschermen of genezen. Volgens de ‘Ratnapariksa’, de beroemde verhandeling over edelstenen die 2000 jaar geleden in India werd geschreven, hebben diamanten een goddelijke oorsprong. Moeilijk om zich dan niet te laten bekeren! In de jaren 40 bleven de Indiase prinsen, die de politieke omwentelingen van de kolonisatie hadden overleefd, het Oude Europa verblinden met hun ongelooflijke sieraden. Om hun juwelen van een modernere look te voorzien, hielden ze halt bij de beroemdste juweliers van de Place Vendôme. Zo liet de maharadja van Patiala zijn prachtstukken in goud opnieuw bezetten in platina bij Cartier, terwijl de juwelier op zijn beurt geïnteresseerd was in de pracht en praal van de traditionele Indische creaties van zijn klant. Die werden verwerkt in de ‘Tutti Frutti’-collectie: bloemige composities bezet met een explosie van ‘fruit’ en ‘palmetten’, robijnbollen, gegraveerde smaragden, ‘briolette’-geslepen diamanten en Kasjmir-saffieren. De stijl bleek een blijvertje en werd ook uitgebracht onder de vorm van veel draagbaardere juwelen.

De Koh-i-Noor-legende  

Maak kennis met de ‘Berg van Licht’, de beroemdste diamant ter wereld. Hij werd gedragen door de Grote Mogol en zijn geschiedenis illustreert het bewogen lot van de juwelen van de Indische koningen. De legendarische steen, die oorspronkelijk 186 karaat woog (1 karaat komt overeen met 0,20 gram), zou afkomstig zijn uit de mythische Golconda-mijnen, die de zuiverste diamanten allertijden produceerden. In 1849 schitterde de Koh-i-Noor in Lahore in de juwelencassette van de maharadja van de Punjab, toen de Britten de regio annexeerden. De Britse plunderaars eigenden zich een deel van de koninklijke schat toe en boden ze aan koningin Victoria aan, de Keizerin van Brits-Indië. De diamant werd voorgesteld op de Wereldtentoonstelling van 1851, waar zijn schittering werd bekritiseerd, wat velen toeschreven aan de Indiase slijping die als onvoldoende fijn en daardoor als ontoereikend werd beschouwd. In 1852 gaf Victoria daarom de opdracht om de prachtsteen opnieuw te laten slijpen door de Nederlandse diamantair Coster, die er een platte ovale briljant van maakte. Hoewel hij afnam in omvang (van 186 naar 108,93 karaat) won de Koh-i-Noor aan schittering en pracht. De koningin liet hem eerst op een broche zetten, daarna op een tiara en in 1858 op een ring. Geen enkele mannelijke Britse vorst heeft de steen ooit gedragen. Bij haar dood koos Victoria voor schoondochter Alexandra als erfgename, en na haar volgden andere Europese vorstinnen. Vandaag schittert de diamant in de Tower of London op de koninklijke kroon van Queen Mum. Het is overigens het vermelden waard dat de vroegere eigenaar van de Koh-i-Noor, de kind-maharadja Dalip Singh van Punjab, zich na zijn afzetting tot het christendom bekeerde en aan het Britse hof woonde. Zijn wrok was echter maar van korte duur. Zo bekeerde hij zich later tot het Sikhisme en organiseerde hij een (weinig efficiënte) antikoloniale opstand met Sikhs, Afghanen, Russen en Ieren.

De halsketting van de maharadja van Patiala

Deze speciale bestelling voor Sir Bhupindar Singh, de maharadja van Patiala, uit 1928 is de meest imposante halsketting in platina en diamanten ooit gemaakt. Na vele tegenslagen die tot het verleden behoren, werd dit juweel in 1998 in zeer slechte staat teruggevonden in Londen. De Golconda-diamanten die zich oorspronkelijk in het midden bevonden en samen een bijzondere waterval van zeven stenen vormden, waren verdwenen. De diamanten van verschillende groottes (18 tot 73 karaat) waren verbonden met een hanger, met daarop de beroemde gele diamant van De Beers (van 234,69 karaat!). In totaal bestond dit halssnoer uit 2930 diamanten met een totaalgewicht van 962,25 karaat. Het Huis Cartier kon niet ongevoelig blijven voor de pracht en de nostalgie die het juweel nog steeds uitstraalde en besloot het te restaureren. De originele edelstenen werden eerst vervangen door synthetische varianten en later pas door echte, natuurlijke stenen. Hoge kunst én een werk van veel geduld!

Members Only freelance reporter

Comments are closed.