50 jaar geleden, op 20 juli 1969 om precies te zijn, was Neil Armstrong – gezagvoerder van de Apollo 11 – de eerste mens die voet zette op de Maan. We blikken terug op deze fantastische odyssee; een reis van 360.000 km in vier dagen.
1969. In de modder van Woodstock vindt een gigantisch ‘love & peace’-concert plaats. Jimmy Hendrickx speelt er het Amerikaanse volkslied. Dat weerklinkt ook in Vietnam, waar de GI’s kreunen onder het Tet-offensief, en wat later ook op de Maan.
« De aarde ziet er mooi uit van hierboven. Ze kleurt blauw en lijkt omgeven door een witte waas. Tot morgen op de Maan! »
16 juli, Cape Canaveral. De Apollo 11 verheft zich in een zee van vuur en begint aan een fantastische reis van vier dagen en 360.000 km. De gezagvoerder is de 38-jarige Neil Armstrong. Hij beschrijft het unieke spektakel dat hij waarneemt vanuit de patrijspoorten. ‘De aarde ziet er mooi uit van hierboven. Ze kleurt blauw en lijkt omgeven door een witte waas. Tot morgen op de Maan!’
20 juli, 20.17 uur universele tijd. De LEM-module landt in de Zee van Kalmte. Na zes uur wachten is Neil Armstrong de eerste die een eerste stap op de Maan zal zetten. De gezagvoerder van de Apollo-missie daalt trapje per trapje het smalle laddertje af. Dan maakt zijn schoen contact met het grijze stof. Een kleine stap voor de mens, een grote stap voor de mensheid. Het decor is verlaten en windstil. De Stars & Stripes bewegen voor geen millimeter. De uitstap zal in totaal 2 uur en 31 minuten duren. In die tijd leggen Armstrong en Aldrin alles bij elkaar zo’n 250 meter af. Hun gedurfde wandeling zal de wereld veranderen. ‘Wij kijken naar de ruimtereizen van de toekomst met de bedoeling om de opgedane kennis met iedereen op deze wereld te delen’, is het enige wat Armstrong drie maanden later zegt wanneer hij door de Franse media geïnterviewd wordt. Een halve eeuw later zweeft de boodschap van de man die op de maan wandelde nog altijd door de eeuwige nacht van de ruimte. Hoewel deze zwijgzame held in augustus 2012 op 82-jarige leeftijd overleed, blijft de naam van Neil Armstrong synoniem van de menselijke fascinatie voor de verovering van de ruimte.
Historische uitspraak
Neil Armstrong daalt neer uit de maanlander en zet voor het eerst voet op de Maan. Hij beschrijft de bodem en spreekt dan zijn beroemde zin uit. Later geeft hij toe dat hij die zin had voorbereid na de landing; een manoeuvre dat hij manueel moest uitvoeren omdat de boordcomputers hem in de steek lieten.
De woorden van de gezagvoerder van de Apollo 11 behoren tot de beroemdste uitspraken van de 20e eeuw. Maar zoals wel vaker met beroemde quotes is het niet 100% zeker of zij wel correct werden geïnterpreteerd…
Want wat zei Armstrong precies? Wat hoorden de miljoenen televisiekijkers op het ogenblik dat dit historisch moment wereldwijd werd rondgestuurd – rekening houdend met de beperkte technologische mogelijkheden van toen.
Wat Armstrong zei, klonk als: ‘That’s one small step for man, one giant leap for mankind’. Te vertalen als: ‘Dit is een kleine stap voor de mens, een grote sprong voor de mensheid.’ Maar klopt dit wel? Want later vertelde de astronaut aan zijn officiële biograaf James R. Hansen dat hij niet helemaal correct was geciteerd en de zin enkel zijn volle betekenis kreeg door er een ‘a’ aan toe te voegen: ‘That’s one small step for a man, one giant leap for mankind’. Waardoor de vertaling wordt: ‘Dit is een kleine stap voor een mens, een grote sprong voor de mensheid.’
In die versie komt de tegenstelling tussen zijn bescheiden persoonlijkheid en de mensheid pas goed tot uiting. Sprak Armstrong deze ‘a’ uit, werd die op Aarde niet opgepikt, vergat hij ze? Het debat woedt al jaren, al was het de wens van de astronaut om de versie ‘een kleine stap voor een mens’ te onthouden.
En wat blijkt? Na een nieuwe analyse van de geluidsfragmenten in 2006 blijkt de fameuze ‘a’ wel degelijk aanwezig en werd die destijds ook uitgezonden. Hij klinkt evenwel te kort om te worden gehoord, want volgens de Australiër Peter Shann Ford, de softwarespecialist van het bedrijf Control Bionics die het onderzoek uitvoerde, duurt deze ‘a’ welgeteld 35 milliseconden.
Armstrong mocht voor Buzz
Men heeft zich ook lange tijd afgevraagd waarom Neil Armstrong de eerste was die de LEM verliet om voet te zetten op de Maan. ‘Armstrong werd als burger aangetrokken door de NASA, in tegenstelling tot Buzz Aldrin die een militair statuut had’, vertelt Olivier de Goursac, lid van de Société Astronomique de France en de Association Planète Mars. ‘De NASA vond het belangrijk dat een burger de eerste was om de Maan te betreden teneinde niet beschuldigd te worden van een militaire verovering van de Maan.’
Christopher Kraft, de vluchtdirecteur bij NASA voor alle Apollo-missies, verklapte in zijn autobiografie die in 2001 verscheen dat de keuze uiteindelijk bepaald werd op grond van de persoonlijkheid. Volgens de logica moest degene die het eerst uit de maanlander stapte de gezagvoerder van de missie zijn. Toen duidelijk werd dat de Apollo 11-missie de eerste Maanlanding zou opleveren, was Edwin Buzz Aldrin de grote favoriet om als eerste enig maanstof te doen opwaaien. ‘Waarop ik dacht: My God, laten we dit maar anders aanpakken’, en er een vergadering werd belegd met enkele NASA-verantwoordelijken, herinnert Kraft zich.
‘Want Neil was Neil. Kalm, rustig, een en al vertrouwen. Wij wisten allemaal dat hij van het gehalte Lindbergh was’. Het was dus net omdat hij niks vroeg en het ook niet wenste – in tegenstelling tot Aldrin die daar duidelijk op hoopte – dat Armstrong werd gekozen om de beroemdste man ter wereld te worden, lezen we in het verslag van Christopher Kraft. Al werden er van officiële kant ook technische redenen naar voor geschoven die verwezen naar de plaatsing van de deuren in de maanlander, waardoor het makkelijker was voor Armstrong om die te verlaten. Een uitleg die Buzz Aldrin wellicht nooit kon overtuigen. Uiteindelijk was het wachten op het boek van Kraft om duidelijkheid te verschaffen.
Was Aldrin jaloers?
Wat ook nog altijd vragen oproept, is waarom er niet meer foto’s van Armstrong zijn van die historische 20 juli 1969 en die fantastische maanwandeling die liefst 2,5 uur zou duren. Op de foto’s van de Apollo 11-missie zie je immers bijna altijd Aldrin, want het is Armstrong die hem fotografeert. Heel wat foto’s tonen trouwens de schaduw van Armstrong. Waarom nam Aldrin niet meer foto’s van zijn collega? In sommige blogs staat te lezen dat Buzz Aldrin jaloers was omdat hij niet als eerste naar buiten mocht en hij zich op die manier zou gewroken hebben. Het is een theorie die niet wordt gedeeld door Olivier de Goursac. ‘De maanlander had maar één fototoestel aan boord. Nadat Armstrong meteen na zijn eerste stappen enkele foto’s had genomen, hield hij dat toestel bij om Adrin te fotograferen terwijl die een aantal experimenten uitzette. Een van de belangrijkste opdrachten van de missie bestond er immers in de uitgevoerde taken goed te documenteren. Armstrong overhandigde Aldrin slechts kort het toestel om een panoramisch beeld te schieten waarop Armstrong zichtbaar is. Dat is meteen ook de enige foto die van hem werd genomen. Meteen daarna nam Armstrong het toestel terug over en stapte 60m weg van de LEM om de kleine krater te fotograferen die hij net voor het landen had ontweken.’
In 2001 verwoordde Neil Armstrong het als volgt aan de historici: ‘Hij (Aldrin) is duidelijk veel fotogenieker dan ik (lacht). Ik had de opdracht om zoveel mogelijk foto’s te maken. Het was een van de taken die mij was toebedeeld. Er is een kort moment tijdens de werkzaamheden geweest dat ik Buzz het toestel heb gegeven en hij enkele foto’s heeft gemaakt. Wij hadden elk de opdracht gekregen om een bepaald aantal foto’s te schieten. Ik denk dat we alles bij elkaar de dingen hebben gefotografeerd die we verondersteld waren om te fotograferen en dat het resultaat zeker gezien mocht worden.’ (lacht)
Bescheiden en discreet
Na de Apollo-missie deed Neil Armstrong er alles aan om de belangstelling te ontvluchten. Hoewel vele universiteiten hem tot doctor honoris causa wilden benoemen, aanvaardde hij slechts een paar van die uitnodigingen. Hij kwam amper in de media. Zijn tussenkomst in 2008 bij Barack Obama, na het schrappen van het Constellation Program, was uitzonderlijk. Eén anekdote is tekenend voor de stijfkoppigheid van de astronaut die weigerde zijn beroemdheid te gebruiken om fortuin te maken. Toen hij in 2005 ontdekte dat de kapper waar hij al jaren binnenliep zijn haarlokken voor 3000 dollar aan een verzamelaar had verkocht, stuurde hij er zijn advocaat op af. Omdat de kapper het haar niet kon teruggeven, koos hij er uiteindelijk voor om het geld aan een goed doel te schenken!
Het eerste horloge op de Maan
Op 21 juli 1969, terwijl 450 miljoen tv-kijkers gefascineerd toekeken, landden Buzz Aldrin en Neil Armstrong in de Zee van Kalmte. Omdat beiden een Speedmaster aan de pols droegen, werd die landing niet alleen ‘een grote stap voor de mensheid’, maar ook voor horlogemaker Omega, waarvan de naam sindsdien verbonden is aan de verovering van de ruimte.
Het is exact 2.56 uur GMT wanneer Buzz Aldrin zijn blik laat vallen op zijn horloge. Hij bevindt zich nog in de maanlander. Zijn collega Neil Armstrong heeft net geschiedenis geschreven als eerste man die voet heeft gezet op de Maan. Armstrong heeft zijn chronograaf uit voorzichtigheid in de LEM gelaten, want sommige boordinstrumenten doen het niet. Een kwartier later verlaat Buzz Aldrin op zijn beurt het ruimteschip. Hij draagt zijn horloge bovenop zijn ruimtepak. Het is precies 3.11 uur wanneer de tweede man voet zet op de enige natuurlijke satelliet van de Aarde en de Speedmaster het eerste horloge wordt dat op de Maan wordt gedragen.
12 jaar eerder, in 1957 om precies te zijn, had Omega zijn Speedmaster voorgesteld. De verovering van de ruimte stond toen nog in zijn kinderschoenen. De Russen scoorden dat jaar met hun Spoetnik: de eerste kunstmatige satelliet die in een baan om de Aarde werd gebracht. De NASA bestond nog niet en zag pas het jaar daarop het levenslicht in Houston. De Zwitserse horlogemaker heeft op dat moment een chronograaf ontworpen voor de luchtvaartliefhebber en voor de fans van autoraces. Zij voelen zich enorm aangetrokken door de lunet die met een van de allereerste tachymeters is uitgerust. Om de verjaardag van dit moment te herdenken waarbij het horloge tot Moonwatch wordt herdoopt, lanceert de manufactuur een limited edition van een Speedmaster die geïnspireerd is op de referentie BA145.022. Hiervan worden in 1969 welgeteld 1014 exemplaren gemaakt. Alle astronauten die van 1969 tot 1973 aan het Apollo-programma deelnemen, krijgen er een cadeau. Voor deze nieuwe Moonshine wordt een unieke gouden legering gebruikt. Op de bordeauxkleurige lunet in ceramiek is een tachymetrische schaal gegraveerd. Onyxwijzers sieren de massief gouden wijzerplaat. Dit collectiestuk wordt aangedreven door het gloednieuwe kaliber Master Chronometer 3861 met handmatig opwinden. De kwaliteiten van precisie en duurzaamheid inspireren Omega tot een garantiebewijs van vijf jaar.
Comments are closed.