Waar Marcel Proust de Madeleine verhief tot de bekendste lekkernij uit de literatuur moet de speculoos van Dandoy qua iconiciteit niet onderdoen. Zeker als je weet hoe nauw de banden zijn tussen het koekje en de geschiedenis van België.
Koekjes. Dat heerlijke, krokante goed om van te genieten als dessert of bij de koffie. Wanneer je maar wilt, bij honger of net bij een hongertje. De etymologisch gezien tweemaal gebakken (‘bis-cotus’) plakjes, geroemd door de grote klassieke schrijvers, zijn synoniem met zoetheid en verfijning. Een soms verboden lekkernij. Het verhaal van Dandoy gaat dat er meerdere keren per week twee mannen in grijze pakken speculoos kwamen kopen en vroegen of het in kleine stukjes gebroken kon worden. Op een dag bekenden ze dat ze werkten voor Leopold III. Omdat de Prinses van Retie hem te veel vond snoepen, verstopte hij de overheerlijke brokjes in zijn zakken net voor hij op jacht ging.
Ook al staan tradities bij Maison Dandoy centraal, toch weet het huis deze ook in twijfel te trekken wanneer nodig. Zo gaat het voortdurend op zoek naar oplossingen die gelijke tred houden met de ecologische en sociale kwesties van vandaag. Als traditionele koekjesfabriek in familiebezit met het oog op de toekomst, heeft Dandoy zo besloten om van zijn ecologische voetafdruk en de herkomst van de grondstoffen een prioriteit te maken. Tot voor kort werden de ingrediënten voor speculoos (dat meer dan 50% van de koekjesproductie uitmaakt) als luxeproducten beschouwd: verse boter, bruine suiker en oosterse specerijen (kaneel, kruidnagel en nootmuskaat). Vanaf nu komt 100% van de bloem uit de lokale landbouw. Dit waarborgt de gezondheid van de bodem, helpt bij het herstel van de biodiversiteit van de landbouwgrond en beloont de werknemers en de gemeenschap. De nieuwe agro-ecologische aanpak inspireerde zelfs tot een nieuw koekje. De ‘Tablette Craquante’ doet qua formaat denken aan een chocoladereep en bestaat in twee smaken: amandel-karamel en vijgen-walnoot.
De Dandoydynastie
1829. Over-over-overgrootvader Jean-Baptiste Dandoy, een bakker in Ukkel, opent zijn eerste winkel op de Grasmarkt. Het iconische speculoosrecept is hem toegeschreven. Vandaag wordt het heerlijke deeg nog steeds met de hand gekneed en in houten vormen geperst. Later verhuisde zijn zoon Philippe de zaak naar de Boterstraat 31, vlakbij de Grote Markt. In de eerste helft van de 20e eeuw bleef het bedrijf op koers onder leiding van Jean-Philippe, de kleinzoon van de oprichter, gevolgd door zijn dochter Fernande en haar man Valère Rombouts. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen de bloemvoorraden gerantsoeneerd waren, was het enige koekje dat nog gemaakt werd de ‘biscotte sucrée’. Dat suikerkoekje is ook meteen de reden dat Dandoy vandaag nog steeds bestaat! In de jaren 70 bliezen zoon Jean Rombouts-Dandoy en zijn vrouw Christiane het bedrijf nieuw leven in. Jean, een ingenieur van opleiding, sloeg zelfs een baan bij de NASA af om koekjes te kunnen blijven maken. Aan hem danken we het beroemde ‘pain à la grecque’, dat ook vandaag nog een bestseller is. Na Jean en Christiane namen hun dochter Christine, en schoonzoon Bernard Helson over. Onder hun leiding werden nieuwe boetieks geopend, maar Maison Dandoy gaf nooit toe aan de verleiding om te industrialiseren of te verhuizen. In 2010 werd de prestigieuze studio Base Design gekozen om de grafische identiteit van Dandoy opnieuw vorm te geven. Twee jaar geleden, na 37 jaar trouwe dienst, besloot Bernard de toekomst van het familiebedrijf in handen te geven van zonen Alexandre en Antoine. De twee broers – die net als hun voorouders allemaal in het atelier zijn begonnen – zeggen dat ze het bedrijf op een gezonde manier willen laten groeien. ‘We denken op lange termijn, zodat we onze kinderen iets kunnen nalaten waar we trots op kunnen zijn.’
En morgen?
Afsluiten doen we door het woord te laten aan de volgende generatie. Als hoofd Product Research & Development bedenkt Sarah de koekjes van morgen. Na een voorbereidende wetenschappelijke opleiding aan een van de ‘grandes écoles’ in Frankrijk, behaalde ze een master in voedingstechnologie gevolgd door een patisserieopleiding als vrije student. Ondertussen danken we aan deze jonge vrouw de nieuwste koekjes met lage glycemische index evenals de glutenvrije varianten, maar ook een aantal nieuwe verpakkingen met lagere energie-impact. Binnenkort komt er ook een 100% vegan koekje aan. Verder sloeg Dandoy ook de handen in elkaar met het Brussels Beer Project, een Brusselse brouwerij met als doel haar abdijbier af te stoffen, met twee nieuwe producten als resultaat: enerzijds een bier van gebroken, onverkochte speculaas; anderzijds een koekje op basis van de resten van de granen voor het koken van het bier. Ook de look van de twee ‘Tough Cookies’ is een knipoog naar beide huizen: zo staan de ‘stipjes’ van Dandoy op het etiket van de fles en het logo van de brouwerij op de koekjes. Circulaire economie!
Comments are closed.